Trước khi trở thành kẻ giết người, Lê Văn Luyện, Lê Ngọc Chung, Nguyễn Đức Nghĩa được mọi người đánh giá là ngoan, hiền nhưng khi giết người lại ra tay tàn bạo.
Những sát thủ dưới bộ mặt thư sinh
Hai tuần nay, sau khi mất rất nhiều thời gian bàn tán về “kẻ sát nhân máu lạnh” Lê Văn Luyện, nhiều người không lý giải nổi tại sao một trẻ vị thành niên được tiếng là ngoan hiền vậy mà lại cầm dao giết người một cách không ghê tay đến vậy. Tại sự giáo dục của nhà trường, gia đình, xã hội? Hay đằng sau chuỗi hành động được cho là rất con người ấy, có một góc khuất thú tính mà khi bộc lộ thì quá dã man, khiến người khác run sợ.
Cũng có người thì tìm đến nhân tướng học để lý giải sự việc song trên hết, mọi người đều có chung một băn khoăn là với những kẻ giết người không ghê tay như Lê Văn Luyện, Nguyễn Đức Nghĩa, Lê Ngọc Chung,…thì dấu hiệu nào để nhận biết mà lường tránh rủi ro, nguy hiểm?. Liệu có cách nào đó để họ, những kẻ bình thường rất hiền lành này, tìm được nơi giải tỏa tâm lý để thú tính không còn có cơ hội nổi dậy.
Luyện khai không hiểu sao lúc ấy lại giết người dã man thế.
Theo tài liệu của cơ quan điều tra, Luyện sinh ra trong một gia đình cơ bản, kinh tế vào loại khá giả trong vùng. Bản thân Luyện do học hành kém nên hết lớp 9 là nghỉ ở nhà phụ việc bán thịt lợn cho bố mẹ. Với láng giềng và các bạn học, Luyện là một thanh niên hiền lành, ngoan ngoãn, “thấy tiền của ai rơi không nhặt bao giờ”. Chỉ đến khi anh ta lên Hà Nội tìm kiếm việc làm thì Luyện bắt đầu nhiễm thói xấu, nghiện game online, yêu đương linh tinh và thi thoảng dùng ma túy đá.
Trước khi gây án, Luyện đã mang xe máy của cô ruột đi cắm lấy tiền tiêu, đến lúc không có tiền chuộc xe, rất có thể vì sĩ diện, vì nợ nần hối thúc, Luyện đã tính chuyện làm liều.
Nếu Lê Văn Luyện, Lê Ngọc Chung (sát nhân vị thành niên giết hại 3 người) được đánh giá là hiền lành, ngoan ngoãn thì Nguyễn Đức Nghĩa còn trên tài về đạo đức bởi không chỉ là con ngoan mà còn là trò giỏi và hình thức thì chẳng khác nào một trí thức với khuôn mặt khá điển trai, sau hàng kính cận. Nghĩa ăn nói nhỏ nhẹ, kể cả khi bị Hội đồng xét xử tòa án tối cao bác đơn kháng án, tuyên phạt tử hình, Nghĩa cũng không hề mất bình tĩnh mà từ tốn trình bày ý kiến của mình.
Điều gì đã biến một thanh niên có học thức, có 5 năm ngồi ghế một trường đại học thuộc loại top cao ở Việt Nam, được giáo dục nề nếp trong một gia đình công chức, lại xử sự với bạn gái của mình quá dã man mà đến bây giờ nhắc lại vẫn cứ hãi hùng. Nghĩa nghĩ gì khi chia nhỏ thi thể bạn gái cũ, đem đi nhiều nơi phi tang như thế để rồi những ngày sau đó, anh ta vẫn tiếp tục quay lại nơi này ăn ở. Chỉ đến khi xác cô gái xấu số bị phát hiện do bốc mùi không thể chịu nổi, anh ta mới thu dọn quần áo, bỏ đi.
Khi thú tính nổi loạn
Một số chuyên gia cho rằng khi con người không kiểm soát được phần thú tính, để cái ác lấn lướt thì càng có học thức, hành động càng dã man, quỷ quyệt. Thường thì những kẻ khi rắp tâm làm một điều gì mờ ám, rất sợ bị lộ chân tướng nên khi bị phát hiện, chúng chống trả quyết liệt, bất chấp sống còn.
Ngay cả những kẻ đua xe cũng vậy. Khi hò nhau vào đường đua, chúng phóng bạt mạng, không quan tâm tới sự an nguy của người đi đường. Bị lực lượng công an phát hiện, truy đuổi, chúng càng manh động hơn. Theo một số điều tra viên có kinh nghiệm thì những khi bị chặn bắt, chúng tháo chạy với ý thức làm sao để trốn thoát nên không màng tới cái sống, sự chết của bản thân. Những tên cướp cũng không nằm ngoài tâm lý này nên những khi ấy, trong tâm trí của chúng chỉ là lào sao để không lộ thân phận chứ làm gì, giết người thế nào,…chúng làm gì nghĩ tới. Chỉ đến khi nghe tin bố mất, Nguyễn Đức Nghĩa mới khóc.
Theo Phó Giáo sư, Tiến sỹ, Đại tá Trương Công Am, Chủ nhiệm bộ môn Tâm lý, Học viện An ninh nhân dân, hiện ngày càng xuất hiện nhiều vụ án giết người với tính chất man rợ, đấy là do ảnh hưởng mặt trái của sự hội nhập với thế giới, sự đô thị hoá nhanh của xã hội… cùng với một số yếu tố khác đã làm thay đổi tâm sinh lý của con người.
Đối với những đối tượng phạm tội có học thức thì sau khi gây án, việc đối phó với cơ quan Công an cũng tinh vi hơn. Điển hình như vụ đối tượng Nghĩa, sau khi đâm chết bạn gái đã tìm cách làm mất dấu vết gây khó khăn cho việc truy tìm tung tích nạn nhân… Tuy nhiên, tội phạm càng tính toán kỹ càng thì càng dễ bộc lộ điểm vô lý theo kiểu "lạy ông, tôi ở bụi này". Chính vì thế mà cơ quan điều tra nhanh chóng tìm ra tên Nguyễn Đức Nghĩa.
Tiến sĩ Trịnh Hòa Bình, Viện Xã hội học, Viện Khoa học xã hội Việt Nam cho rằng xã hội hiện đại ẩn chứa nhiều mặt trái kích thích người ta phạm tội: Những trò chơi điện tử bạo lực với những cảnh bắn súng, chém giết máu chảy đầu rơi. Phim hành động bạo lực không chỉ ở rạp chiếu phim, băng đĩa mà còn cả trên truyền hình hằng ngày. Ngay cả một số tờ báo cũng thiên về khía cạnh "nhấm nháp tội phạm"... Nhiều yếu tố như vậy khiến người ta hoài nghi, cảm thấy "xung quanh mình toàn tội phạm". Tâm lý đó kéo khoảng cách giữa "hành động ảo" và hành động phạm tội gần nhau hơn. Người bình thường thì thấy đó để phòng ngừa, nhưng kẻ thủ ác lại bắt chước theo.
Một cán bộ lâu năm làm việc ở phòng Kỹ thuật hình sự lại cho rằng, theo quan điểm "cổ điển" về tâm lý tội phạm, sau khi gây án, đặc biệt đối với các vụ án giết người, tội phạm thường rất run sợ. Thế nhưng trong thời gian gần đây, gia tăng những vụ án giết người có tính chất dã man, không đi theo quy luật chung của tội phạm là điều rất bất thường, đặc biệt diễn ra ở tội phạm trẻ, có học. Nhiều trường hợp phạm tội xong, đối tượng còn bình thản về nhà tắm giặt rồi quay lại hiện trường trà trộn như những người dân hiếu kỳ để quan sát. Những biến đổi kinh tế - xã hội là nhân tố quan trọng tác động trực tiếp tới sự gia tăng tội ác xã hội, bởi sự phát triển "nóng" và đa dạng của xã hội hiện nay đã kéo theo nhiều mầm mống tội phạm. Điều quan trọng là tìm ra yếu tố nào thúc đẩy đối tượng gây án, làm sao để sớm nhận biết được những biểu hiện không bình thường này để kịp thời ngăn chặn.
Đường dây nóng cho người sắp gây tội ác?
Một chuyên gia tâm lý cho rằng nên lập ra một đường dây nóng tư vấn tâm lý, để bất kỳ ai trước khi có ý định phạm tội có thể "xả" những ý nghĩ tội lỗi và xin tư vấn.
Đường dây nóng như vậy cũng có tác dụng giải tỏa giống như với các trường hợp có ý định tự tử. Ở đó, các chuyên gia tâm thậm chí sẽ kiên nhẫn nghe người ta kêu khóc, hú hét, kể lể cho bớt áp lực trong người.
Biết đâu khi họ nói ra được những điều không phải dễ giãi bày mà không bị quy kết là vi phạm pháp luật, được chuyên gia tâm lý kịp thời giải tỏa, có lẽ xã hội sẽ không còn những con thú đội lốt người, gây nên những cảnh đau lòng như ở tiệm vàng Ngọc Bích?
Tue Sep 06, 2011 10:03 am
